Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2020

Ένα ξωκλήσι στην Κυψέλη


Χωμένη ανάμεσα στις γηρασμένες πολυκατοικίες της Κυψέλης, σε έναν πεζόδρομο από εκείνους τους κακοσιαγμένους και ανέμπνευστους με τ'αφρόντιστα παρτέρια και τις γκρίζες πλάκες πεζοδρομίου, βρίσκεται μία μικρή εκκλησιά. 


Μια εκκλησιά που δύσκολα γνωρίζει άνθρωπος που δεν κατοικεί στα πέριξ και που ακόμα κι αν διερχόμενος βρεθείς και συναντηθείς μαζί της, απίθανο θαρρώ πως είναι να της αποδώσεις μια κάποιαν προσοχή ή σημασία. Αλλά όπως πολλά πράματα κρυμμένα και πεταμένα σ'αυτήν την ταλαιπωρημένη πόλη, έχει κι αυτή η εκκλησιά, νόημα κι ανάστημα που υπερβαίνει τα μικρά της τα μεγέθη.


Στη Σύναξη των Δώδεκα Αποστόλων είναι αφιερωμένη. Που ναι μεν ο καθείς μνημονεύεται σε ολόδικιά του εορτή εντός του έτους, αλλά στις 30 του Ιούνη εορτάζεται σύμπασα η χορεία τους, απόδειξη του σημαίνοντα ρόλου που τους αποδίδει η Εκκλησία στη διάδοση της χριστιανικής πίστης. Αλλά όχι, δεν ήρθαμε εδώ για συζητήσεις θεολογικές -δεν είμαι άλλωστε και ο κατάλληλος άνθρωπος. Για εκείνον που έχτισε το ναό, είμαστε εδώ.


Πάνω από την πόρτα της εισόδου, υπάρχει κτητορική επιγραφή. Στις 3 Αυγούστου του 1873, ανεγέρθηκε από τον Κωνσταντίνο Κανάρη και τη γυναίκα του, τη Δέσποινα. Ναι, τον ήρωα της Επανάστασης και μέγα μπουρλοτιέρη. Που'γινε αργότερα Ναύαρχος και Υπουργός και Πρωθυπουργός τούτης της χώρας.


Τώρα βέβαια αν είσαι τίποτις ανυποψίαστος, θα'ρθεις ν'αναρωτηθείς γιατί άραγε απεφάσισε ο Κανάρης μετά της συζύγου να σιάξει τούτονα τον ναό εν τω μέσω της Κυψέλης. Θαλασσινός εκ των Ψαρών, πολιτικός σημαίνων, χάθηκε ο κόσμος δα να βρει μιαν άλλη άκρη της πατρίδος, πιο γαλανή, πιο ανοιχτή, πιο καμπόση;


Κι όμως, σ'αυτή την περιοχή, ήρθε κι εκατοίκησε. Σε ένα απλό σπιτάκι που βρισκόταν πολύ όξω από τα τότε όρια της πόλης των Αθηνών. Κι όσοι τον επισκέπτονταν -εδώ στις ερημιές που έμελε αργότερα να πυκνοδομηθούν με τρόπο βίαιο- είχαν να το λένε πως ο Ναύαρχος την ησυχία του πάσχιζε να βρει, μα ησυχία δεν έβρισκε.


Πέντε φορές πρωθυπουργός -ακόμα και στα ύστερά του- μπροστάρης σε περιόδους δύσκολες για τον τόπο. Άνθρωπος με μοίρα ηρωική και τραγική συνάμα ήταν ο Ναύαρχος: πέντε από τα επτά παιδιά του χάθηκαν πριν καλογευτούνε τη νιότη τους. Άλλα σκοτώθηκαν, άλλα πεθάνανε, μόλις δυο απέμειναν για να του κλείσουνε τα μάτια. Μα και διαψεύσεις έζησε ο Ναύαρχος. Και απογοητεύσεις, από εκείνες που απλόχερα κερνάει η πολιτική ζωή της χώρας.


Τις ένδοξες στιγμές του μνημονεύουν οι στεφανοστόλιστες επιγραφές πάνω από τα πλαϊνά παράθυρα. Τη Χίο, την Τένεδο, την Αλεξάνδρεια. Όλες τους σκηνικά για τις σπουδαίες στιγμές του μπουρλοτιέρη.


Κι ύστερα από όλα εκείνα, τα μεγάλα και τα ηρωικά, βρέθηκε στην Κυψέλη. Που'ταν και τότες ταπεινή, όπως και τώρα είναι. Μην τ' αναζητάς το σπίτι του -γκρεμίστηκε ωσάν τις αγαθές προθέσεις, εχάθη ωσάν τις ευγενείς συνήθειες, έσβησε ωσάν τα φλογερά όνειρα- και βρίσκεται σήμερα στη θέση της μια τσιμεντένια πολυκατοικία.


Μήτε τα ένδοξα κατορθώματα μην αναζητάς. Μονάχα οι αφηγήσεις τους απέμειναν και ίσως ούτε καν αυτές δεν έχουν πλέον σημασία.


Ο Ναύαρχος καθότανε στον κήπο του σπιτιού του, φρόντιζε τα φυτά του, καλοδεχότανε τους όσους έρχονταν μέχρις εδώ για να τον ιδούνε, ατένιζε τη θάλασσα που τότες ξεκάθαρα φαινότανε ακόμη από την Κυψέλη. Και τέλος έσιαξε κι ετούτο το ξωκλήσι, αφιερωμένο στους Δώδεκα Αποστόλους που πίστευε πως είχε συμμάχους του στις θάλασσες και στις στεριές του. Όλα πεθάνανε, έμεινε το ξωκλήσι.


Μα κι αν άνθρωποι πολλοί μένουνε πια συνωστισμένοι τριγύρω του σε μια Κυψέλη δύσκολη, μα κι αν έχει βρεθεί πια χαμένο και πεντάρφανο σε μια χώρα αλλιώτικη, ξωκλήσι παραμένει. Αγόγγυστα στέκει, αθόρυβα ελπίζει, σιωπηλά υπομένει, σαν όλα τα ξωκλήσια.

4 σχόλια:

  1. Και είμαι και Αθηναία, τρομάρα μου. Ευχαριστούμε που μας διδάσκεις την πόλη μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η Αθήνα έχει πολλά τέτοια μυστικά, τα οποία δυστυχώς παραμένουν χωμένα ανάμεσα στα μπετά των πολυκατοικιών της. Ας πούμε πως αποτελούν μέρος της γοητείας της. Την καλημέρα μου, Πηνελόπη!

      Διαγραφή
  2. Απίστευτο! Αυτοί οι αθεόφοβοι χτίσαν σχεδόν πάνω στην εκκλησία. Δεν άφησαν μερικά μέτρα παραπάνω να γίνει έστω μια μικρή πλατεία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καμία απολύτως συναίσθηση. Το εκκλησάκι βρίσκεται σε μία στενή διασταύρωση, σχεδόν εφαπτόμενο σε πολυκατοικίες. Η τριγύρω του πεζοδρόμηση ήταν μάλλον αναγκαστική λύση, καθώς έτσι κι αλλιώς δύσκολα θα χωρούσαν αυτοκίνητα.

      Διαγραφή