Κάθε Άνοιξη και μία κατάκτηση. Κι ας ταλαντεύεται αυτές τις μέρες ο καιρός, ξεκάθαρη είναι πλέον η επικράτηση των πιο θερμών του διαθέσεων. Κι ας κάμει ακόμα ψύχρα το βραδάκι -εσύ, σαν δένει ο ήλιος τα μεσημέρια, δεν την αντέχεις άλλο τη ζακέτα. Το βλέπεις στα πολύχρωμα μπουμπουκιάσματα της φύσης, το αισθάνεσαι στη λιάση που σε χαϊδεύει πλέον στοργικά από νωρίς το πρωί. Πάει, τελείωσε ο χειμώνας!
Δεν είναι δα λοιπόν περίεργο που την έχουμε τούτη τη συγκεκριμένη Κυριακή για σημαντική μας μέρα.
Και τη χαιρόμαστε και την εορτάζουμε και την απολαμβάνουμε. Στους δρόμους, στις πλατείες, στις πόλεις μας. Στα χωριά και στις εξοχές μας.
Μπορεί βάγια να μην έχουμε -σπανίζουν βλέπεις στα δικά μας τα κλίματα, εδώ βορείως της Ροδόπης- μα διαθέτουμε ωραιότατα φύλλα ιτιάς που μοιράζονται από ενωρίς στις εκκλησιές.
Κι όλος ο κόσμος σπεύδει στην πρωινή λειτουργία για να λάβει από τον παπά τις πρασινάδες του και ν'ανταλλάξει ευχές με τους αγαπημένους του ανθρώπους.
Από όλες τις εκκλησιές της πόλης μας -μεγάλες και μικρές, παλιές και ακόμα παλαιότερες- εμένα θα μου επιτρέψεις να προτιμώ ετούτη. Τη Sveta Marina.
Ίσως γιατί είναι πιο παρακεί από τις ιστορικές εκκλησίες που επισκέπτονται συνήθως οι τουρίστες όταν έρχονται στο Πλόβντιβ.
Ίσως γι'αυτές τις θαυμάσιες εικονογραφίες στους εξωτερικούς τοίχους και στις αψίδες. Με τον Αδάμ, την Εύα και το καταραμένο φίδι.
Με τον Ιησού, πλαισιωμένο από τους Δώδεκα Αποστόλους. Σ'αυτό το υπέροχο κυανό καδράρισμά τους.
Ναι, της έχω αδυναμία αυτής της εκκλησίας. Ίσως για το εξαιρετικό ξύλινο καμπαναριό που στέκει δίπλα της ωσάν δέντρο υπεραιωνόβιο πούχει για φυλλωσιά του ιστορίες από καιρούς αλλοτινούς.
Ίσως και για την ήσυχη αυλή που την αγκαλιάζει στοργικά και πλημμυρίζει κάτι μέρες σαν αυτήν, με κόσμο από τη γειτονιά που φοράει τα κυριακάτικά του και την πιο θετική του διάθεση.
Πράγματι, αν ανοίξεις τα πνευμόνια σου, την ανασαίνεις τη γιορταστική επιθυμία και την όρεξη για ανταμώματα. Γιατί εντέλει δεν είναι οι εποχές καθαυτές, αλλά οι διαθέσεις σου, που ορίζουν τους καιρούς σου.
Σχεδόν κάθε γυναίκα που θα συναντήσεις στο διάβα σου -μικρή, μα και πιο μεστωμένη-, θάχει περασμένο στα μαλλιά της πλεχτό στεφάνι από λουλούδια. Πούναι παράδοση παλιά και καλοδιατηρημένη. Από αυτές που χαίρεσαι πράγματι να βλέπεις πως παραμένουν ζωντανές.
Δεν είναι τυχαίο πως τη φωνάζουμε Vrubnitsa, τούτη την Κυριακή. Διότι Vrubnitsa, αυτό σημαίνει: μέρα των άνθεων. Κυριακή των Βαΐων για εσένα, Κυριακή όλων των λουλουδιών για εμάς. Της Άνοιξης και της αφύπνισης. Κι αν τυχόν σε λένε Βιολέτα, Ρόζα ή Λίλια -ονόματα αρκετά φορεμένα εδώ στη Βουλγαρία- σήμερις έχεις και την ονομαστική σου τη γιορτή, να σε χαιρόμαστε! Δηλαδής και Μπουκαμβίλια ή Τουλίπα ή Γλαδιόλα να σε λέγανε, πάλι σήμερις θα σου λέγαμε χρόνια πολλά και θα περιμέναμε κεράσματα!
Στο τέλος της ημέρας, οι νεαρότερες κοπέλες βγάνουν από τα μαλλιά τους τα ανθοστόλιστα στεφάνια και τα πετάνε καθ'όπως ορίζει η παράδοση στο ποτάμι. Ελπίζοντας πως εκείνα θα ταξιδέψουν ως τον εκλεκτό που θα κερδίσει την καρδιά τους.
Τύχη θε να σου φέρει η ροή του μακάριου Μαρίτσα, του ποταμιού μας. Που κάποτες Έβρος γίνεται κι ύστερα από χιλιόμετρα πολλά, φθάνει και χύνεται στο Αιγαίο. Ένα ποτάμι κι η ζωή, θέλει κομπόση τύχη για νάβρει το δικό σου το στεφάνι στο διάβα του, την αγάπη που γυρεύει.
Όσο προχωράει η μέρα, πυκνώνει ο κόσμος στην κεντρική μας την πλατεία και δύσκολα βρίσκεις τραπέζι να κάτσεις να πιεις το αναψυκτικό σου ή να φας κανένα παγωτάκι. Μα και στον πεζόδρομο με τα εμπορικά τα καταστήματα, η κίνηση αυξάνει. Οικογένειες με μικρά παιδάκια, ηλικιωμένα ζευγάρια, παππούδες με τα εγγόνια τους, νεαροπαρέες. Που και που ακούς και τίποτις ελληνικά -από εκείνα με την πιο γιομάτη προφορά της Βόρειας Ελλάδας με τα "με" και με τα "σε", με το παχύ το λάμδα. Κάμποσοι είναι εκείνοι που έρχονται κατά δω από τη Θεσσαλονίκη, από την Καβάλα, τη Δράμα και τας Σέρρας για μερικές ημέρες διακοπών.
Είναι φτηνές άλλωστε οι τιμές, εδώ στο Πλόβντιβ. Και επειδής Χριστιανορθόδοξοι όλοι μας, τυγχάνει να συμπίπτουν οι γιορτές μας -και κάπου κάπου και οι συνήθειές μας. Κι ας τη γνωρίζουν την πόλη ετούτη με το παλιό της όνομα οι Έλληνες, ως Φιλιππούπολη. Με έναν τρόπο μπορούν θαρρώ ν'αναγνωρίσουν κάποιες συγγένειες. Πολλούς αιώνες άλλωστε γειτονεύουμε. Και πλέκονται οι μοίρες μας στον αργαλειό του χρόνου.
Απόφαση είναι ξεύρεις, το αν θα σταθείς σε όσα μας χωρίζουν ή σε όσα μας ενώνουν. Αν το θελήσεις, πολλά θα βρεις από τα πρώτα, πολλά θα βρεις και από τα δεύτερα. Απόφαση είναι δική σου το τί θέλεις ν'αποδείξεις!
Ο κεντρικός πεζόδρομος καταλήγει σε ένα άνοιγμα που συναντιούνται άνθρωποι, εποχές και μνημεία. Από τη μία η εμπορική κίνηση της σύγχρονης πόλης, από την άλλη το παλιό τζαμί της Οθωμανικής περιόδου, το Τζουμαγιά τζαμί.
Και ακριβώς κάτου από τα πόδια μας, το ρωμαϊκό θέατρο -για την ακρίβεια, το ένα εκ των δύο αρχαίων θεάτρων που έχουμε στην πόλη μας.
Διότι σε περίπτωση που δεν το ξεύρεις, οφείλω εdώ να σε ενημερώσω πως έχει τούτο το μέρος, ιστορία μακραίωνη. Και πως είναι διάσπαρτο με αρχαιότητες και μνημεία πολλών διαφορετικών περιόδων. Όχι μίαν Άνοιξη λοιπόν, αλλά πολλές έχει ο τόπος περασμένες. Τη μια μετά την άλλην. Ξανά και ξανά, αναπόδραστη είναι μοίρα. Πρέπει ν'ανθίσεις ώστε μετά και πάλι να πενθήσεις.
Από την Αγιά Μαρίνα ξεκινήσαμε, στο Τζουμαγιά τζαμί καταλήξαμε, περίεργη διαδρομή στ'αλήθεια. Σε μία πόλη που κάποτες μιλούσε κι ελληνικά -πριν να σβηστούν τα ονόματα των Αγίων από τις εικόνες.
Κάτου από το τζαμί υπάρχει ένας παλιός τούρκικος καφενές πούχει για όνομα, τ'όνομα του τεμένους και σερβίρει ωραιότατα σιροπιαστά. Έλα να κάτσουμε κι άσε να σε κεράσω.
Τούτη την Κυριακή, πριν τη Μεγαλοβδομάδα, την ξημερώνει πάντα η επιθυμία της επόμενης. Η ελπίδα της επόμενης. Κι είναι η ελπίδα σημαντικό πράμα στον άνθρωπο -ίσως το σημαντικότερο.
Γι'αυτό ακριβώς θαρρώ πως την ελπίδα του, οφείλει ο καθείς να την επιλέγει προσεκτικά. Με σύνεση, με επίγνωση, με θάρρος.
Και να νίπτει τας χείρας του όχι από αδιαφορία ή άγνοια ή ασυνειδησία. Να τα νίπτει για να παραμένει καθαρός και τίμιος.
Για να μπορεί να σοροπιάζει την καρδιά και το μυαλό του, την έρμη την ψυχούλα του, σε κάθε Άνοιξη που έχει κερδισμένη.
