Το δίλημμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης

Το σχηματικό, αλλά εντέλει ουσιαστικό δίλημμα περί του εάν η Ελλάδα ανήκει στην Ανατολή ή στη Δύση, συζητά μεταξύ άλλων η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ στο βιβλίο της "Πόσο ελληνικό είναι το Βυζάντιο" (Εκδόσεις Gutenberg) που ξαναφυλλομετρούσα προχθές. 

"Η γεωγραφική μας θέση, στο μεταίχμιο Ασίας και Ευρώπης, η ακραιφνής προσήλωση στην Ορθοδοξία, που χαρακτηρίζει το ανατολικό τμήμα του πληθυσμού της ηπείρου Ευρώπης (για να μην μιλήσω για φολκλορικά δεδομένα, όπως π.χ. την διατροφή και τα εδέσματα, τα λαϊκά όργανα και τις ενδυμασίες), προσδίδουν στην ελληνική καθημερινότητα μιαν αδιαφιλονίκητη ανατολίτικη χροιά. (...) Όσο και αν νοσταλγούμε την Ανατολή όμως, δεν παύομε να ανήκομε στην Δύση. [Διότι εν πάση περιπτώσει] ο ανθρωπισμός για τον οποίο τόσο σεμνύνεται η Ευρώπη είναι καρπός της ελληνοπρεπούς σκέψης." 

Το ως άνω δίλημμα που επανέρχεται με πολλές μορφές στην ιστορική μας συνέχεια (και που ετέθη με έναν τρόπο και στο πολύ πρόσφατο παρελθόν), νομίζω πως μόνο μία τέτοια απάντηση μπορεί εντέλει να λάβει. Μπορούμε πράγματι επί ώρα να συζητούμε (και να συμφωνούμε) για τις αποτυχίες της Ευρώπης, αλλά η αναφορά στους βασικούς της άξονες (τον ανθρωπισμό, τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και τον διάλογο) που σε έναν βαθμό κληροδοτήθηκαν από την αρχαιοελληνική διανόηση, συνεχίζει να αποτελεί για εμάς τους Νεοέλληνες ταυτότητα, σκοπό και σωτηρία μας.