Η γεωγραφία της μεγαλοφυίας

Αναζητώντας τη σημασία του τόπου ως παραμέτρου καλλιέργειας της «μεγαλοφυούς» σκέψης, ο Eric Weiner εστιάζει το ενδιαφέρον του σε επτά πόλεις που επέδειξαν στο παρελθόν ραγδαία πολιτιστική ή τεχνολογική πρόοδο. Ανάμεσά τους και η αρχαία Αθήνα που με την πρωτοφανή συσσώρευση διάνοιας, αποτέλεσε έναν από τους πλέον καθοριστικούς τόπους για την πρόοδο της ανθρώπινης σκέψης. Στο κλασικό ερώτημα «γιατί εκεί και γιατί τότε;», ο Weiner προτείνει την εξής απάντηση: 

«Τι εκτιμούσαν οι [αρχαίοι] Αθηναίοι; Εκτιμούσαν τη φύση και τη δύναμη της πεζοπορίας. Δεν ήταν κοιλιόδουλοι, αλλά απολάμβαναν το κρασί τους, αρκεί να ήταν ικανοποιητικά αραιωμένο. Αντιμετώπιζαν πολύ σοβαρά τις δημόσιες υποχρεώσεις τους -αν και λιγότερο σοβαρά την προσωπική τους υγιεινή. Αγαπούσαν τις τέχνες [αν και τις συνέδεαν με τη χρηστικότητα και τις καθημερινές τους συνήθειες και δεν τις αντιμετώπιζαν «μουσειακά»]. Ήταν ανταγωνιστικοί, αλλά όχι για προσωπική δόξα. Δεν δείλιαζαν μπροστά στις αλλαγές, ούτε καν μπροστά στο θάνατο. Χρησιμοποιούσαν λέξεις με ακρίβεια και δύναμη. Έβλεπαν το φως. Ζούσαν σε εξαιρετικά ανασφαλείς καιρούς, αλλά αντί να «υψώσουν γύρω τους τείχη» όπως έκαναν οι πολεμοχαρείς Σπαρτιάτες, αγκάλιασαν σφιχτά εκείνη την αβεβαιότητα, παραμένοντας ανοιχτοί με κάθε τρόπο. Αυτή η δεκτικότητα έκανε την Αθήνα, μοναδική περίπτωση. Δεκτικότητα σε ξένους θεούς, σε παράξενους ανθρώπους, σε περίεργες ιδέες.»