Διαμερισματάκι στο Tung Chung

To Χονγκ Κονγκ είναι από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη του κόσμου -ναι, περισσότερο και από το Παγκράτι. Ναι, περισσότερο και από την Κυψέλη. Πέραν του κέντρου της πόλης που απλώνεται στο νησί του Χονγκ Κονγκ και στην απέναντι όχθη (το λεγόμενο Kowloon), πολλοί οικισμοί του βρίσκονται σκορπισμένοι σε διάφορα μικρότερα νησιά που ενώνονται με γέφυρες, υποθαλάσσιες σήραγγες και γραμμές του μετρό.

Το εντυπωσιακό είναι ότι για να φθάσεις από τη μία γειτονιά στην επόμενη, μπορεί να παρεμβάλλονται κάποια χιλιόμετρα οργιαστικής βλάστησης, θάλασσες, κολπίσκοι και καταπράσινοι λόφοι. Πάνω που λες, δεν μπορεί, έχω φύγει εντελώς από την πόλη, βρίσκεσαι σε μία νέα πόλη με τεράστιους ουρανοξύστες και δικό της κέντρο. Που είναι κι αυτή μέρος του Χονγκ Κονγκ.

Σήμερις βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο μέρος. Στο οποίο σπανίως φθάνει ο τουρίστας. Σε μία απλή γειτονιά στην άλλη άκρη του κόσμου. 

Τη λένε Tung Chung, είναι κάτι σαν προάστιο του Χονγκ Κονγκ, πρόκειται για μία συστάδα αψηλών κτηρίων εν τω μέσω οργιαστικής βλάστησης, έχει πληθυσμό 100.000 άτομα και μάντεψε: πριν εικοσιπέντε χρόνια δεν υπήρχε.

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90, το Tung Chung ήταν ένα αδιάφορο ψαροχώρι και δεδομένου ότι η οδική σύνδεσή του με το κέντρο του Χόνγκ Κονγκ ήταν ένας καρόδρομος, δεν πήγαινες μήτε για να φας φρέσκο λαβράκι.

Εντούτοις εκεί δίπλα, χωροθετήθηκε το νέο αεροδρόμιο του Χονγκ Κονγκ και η κεντρική διοίκηση απεφάσισε να φτιάξει από το τίποτα, έναν καινούργιο οικισμό για να στεγάσει τους όσους θα απασχολούνται εκεί.

Το γιγάντιο πρότζεκτ βρίσκεται ακόμα εν εξελίξει και όταν εντέλει ολοκληρωθεί, θα φιλοξενεί 250.000 κατοίκους. Ναι, όσους έχει η Πάτρα, η Καλαμάτα και η Κόρινθος μαζί.

Επειδής ο χώρος είναι πολύτιμος στο Χονγκ Κονγκ, τα πάντα εδώ αναπτύσσονται κάθετα. Εξού και δεν χτίζουμε πολυκατοικίες, αλλά θεόρατα κτήρια. Ουρανοξύστες αψηλούς και ογκώδεις. Σε κάθε έναν από αυτούς, στεγάζονται χιλιάδες άνθρωποι! Ναι, το γείτονα δύσκολα τον καλημερίζεις. Και ναι, η συνέλευση της πολυκατοικίας γίνεται στο τοπικό γηπεδάκι και δεν θες να τους δεις να μαλώνουν για το πετρέλαιο θέρμανσης.

Παρότι η οικονομία του Χονγκ Κονγκ χαρακτηρίζεται ως μία από τις πλέον καπιταλιστικές του κόσμου (αριστεύοντας στους δείκτες οικονομικής ελευθερίας), η λογική εδώ παραπέμπει σε μπλοκς εργατικών κατοικιών και οργάνωση κεντρικού σχεδιασμού. Πες το και μεταμοντέρνο κολχόζ, εγώ δεν θα παρεξηγηθώ. Τα κτήρια διαθέτουν μεγάλους κοινόχρηστους χώρους, θυρωρούς για φύλαξη και ικανό αριθμό πάρκων τριγύρω, για να ξεγελάς λίγο την αίσθηση ότι ζεις σε μία μυρμηγκοφωλιά.

Αλλά μεταξύ μας, όταν μένεις στον 29ο όροφο, διάδρομο K, διαμέρισμα 2907, δεν ξεγελιέσαι και πάρα πολύ. Καλού-κακού σημειώνεις τα στοιχεία του απάρτμεντ, γιατί δύσκολα το ξαναβρίσκεις. Λέγεται πως μία δύστυχη ηλικιωμένη με ελαφριά άνοια που καθόταν στον 17ο όροφο, μήνες τριγυρνάει στον πέμπτο και χτυπάει πόρτες.

Περιμετρικά της συστάδας των κτηρίων, υπάρχει ένας μεγάλος "περιφερειακός" δρόμος με φαρδιά πεζοδρόμια και πιο πέρα το τροπικό δάσος. Εννοείται ότι υπάρχουν κάμποσες στάσεις λεωφορείων και ποδηλατόδρομοι παντού, για να διευκολύνονται οι ουκ ολίγοι ποδηλάτες.

Όλα είναι μελετημένα, ώστε παρά τη συσσώρευση πληθυσμού να διασφαλίζεται η σχετικά ομαλή εξυπηρέτησή του. Για να περάσεις το δρόμο και να πας στο απέναντι πεζοδρόμιο, περνάς από υπόγειες διαβάσεις. 

Με χαρούμενες διακοσμήσεις στη γνωστή manga αισθητική που έχει επιβάλει εδώ και δεκαετίες η Ιαπωνία στην ευρύτερη Άπω Ανατολή.

Τα διαμερίσματα είναι μικρά. Και ίδια. Χωρίς μπαλκόνια. Εξοπλισμένα με κλιματισμό (δεν παλεύεται η τροπική ζέστη και η υγρασία, το καλοκαίρι).

Ανάμεσά τους, υπάρχουν μεγάλοι κοινόχρηστοι χώροι. Με παρτέρια και παιδικές χαρές και παγκάκια και μηχανήματα γυμναστικής. Εδώ το πρωί, θα ιδείς αρκετούς παππούδες και γιαγιάδες να επιδίδονται σε ασκήσεις τάι τσι και να κάμουν από σκοινάκι μέχρι σπαγγάτο. Κάποια μέρα, να φορέσεις κι εσύ τη φόρμα και τ'αθλητικά σου, να έρθουμε να ασκηθούμε.

Μια και ήρθαμε μέχρις εδώ, έλα να μπούμε λίγο στην καθημερινότητα των κατοίκων -μπορεί να σου αρέσει και να πειστείς να'ρθεις να μείνεις στο Tung Chung. Να μην γνωρίζεις τα βασικά; Όλες οι δημόσιες υπηρεσίες βρίσκονται στο κέντρο της γειτονιάς, κοντά στο σταθμό του μετρό που ήμασταν πριν και τη βασική λεωφόρο που ενώνει τη γειτονιά με το υπόλοιπο Χονγκ Κονγκ. Και είναι φυσικό να σου δίνεται η δυνατότητα να καλύπτεις τις βασικές δουλειές σου εδώ, διότι η σκέψη και μόνο να διανύσεις τα δώδεκα χιλιόμετρα ζούγκλας και θάλασσας για να φθάσεις ντάουν τάουν για να βγάλεις ένα πιστοποιητικό θα ήτο παράλογη. Άλλωστε εδώ και αρκετά χρόνια, σχεδόν τα πάντα διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά, επομένως δύσκολα θα χρειαστεί η φυσική σου παρουσία σε κάποια δημόσια υπηρεσία ή η αναμονή σου σε κάποια ουρά.

Ετούτο είναι ένα από τα σχολεία μας! Όπου φοιτούν οι μικροί Χονγκονγκέζοι και μαθαίνουν γράμματα, γράμματα σπουδάματα! Καταλήψεις, γκραφίτι και φροντιστήρια είναι λέξεις άγνωστες και πραγματικά θα ήθελα να ήμουν από μία πλευρά, αν δοκίμαζες να τις εξηγήσεις στους ανθρώπους εδώ.

Πράγματι, τα σχολεία μας δεν είναι πολύ φαντεζί, αλλά το εκπαιδευτικό σύστημα του Χονγκ Κονγκ θεωρείται ένα από τα καλύτερα του κόσμου σε αυτές τις -κάπως σχηματικές είναι η αλήθεια- διεθνείς αξιολογήσεις. Αυστηρό, καλά δομημένο, δίγλωσσο (κινέζικα και αγγλικά), με άπειρες ώρες διδασκαλίας, πολύ κοντά στα πρότυπα της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας. Αν παρακολουθήσεις το εβδομαδιαίο πρόγραμμα μελέτης, έρχεσαι και δικαιολογείς τα υψηλά ποσοστά άγχους των μικρών Χονγκονγκέζων.

Σε κάθε αίθουσα, είμαστε σαράντα παιδάκια. Σε κάθε τάξη, οργανώνουμε λογής λογής δραστηριότητες (θεατρικές παραστάσεις, αθλητικές επιδείξεις, πειράματα, εκπαιδευτικούς περιπάτους, διαγωνισμούς μαθησιακής απόδοσης, χειροτεχνίες και κατασκευές, επιστημονικά πρότζεκτς, ως και μπίζνες πλανς). Σε σημείο που είναι ν'απορείς γιατί μετά πας στο Πανεπιστήμιο και δεν σου απονέμουν απευθείας το διδακτορικό.

Ως μέσο επιπλέον παρακίνησης, οι καλύτεροι μαθητές έχουν την τιμή και τη χαρά να θαυμάσουν το πρόσωπό τους σε αφίσα. Για να δεις τον καταχαρούμενο Κωστάκη που αρίστευσε και θα πάει στο Γυμνάσιο των ονείρων του, μπας και παραδειγματιστείς εσύ το ρεμάλι. Πάντως για να σε βάλω και λίγο παραπάνω στη συλλογιστική, μία μεγάλη συζήτηση που ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τους όσους ασχολούνται με τα εκπαιδευτικά πράγματα εδώ στο Χονγκ Κονγκ, είναι το ζήτημα της πατριωτικής εκπαίδευσης. Το υπουργείο Παιδείας, ακολουθώντας σχετικές εντολές από το Πεκίνο, έχει προσπαθήσει να εισάγει πρωτοβουλίες για την "καλλιέργεια της εθνικής ταυτότητας και ενότητας", με σκοπό την αποδοχή και εκτίμηση της κινέζικης κουλτούρας. Οι αντιδράσεις ήσαν πολλές, το θέμα είναι ακόμα ανοιχτό και το ερώτημα παραμένει φλέγον στο Χονγκ Κονγκ, εικοσιτόσα χρόνια μετά την επιστροφή του στην Κίνα: "Εσύ, πόσο Κινέζος αισθάνεσαι αλήθεια;" Το εν λόγω ζήτημα συνδέεται ασφαλώς με τις έντονες αντιδράσεις που εκφράζονται εδώ και καιρό για τον βαθμό παρέμβασης της Κίνας και που οδήγησαν χιλιάδες πολίτες του Χονγκ Κονγκ σε πρωτόγνωρες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Ας αφήσουμε όμως τα εκπαιδευτικά και ας πάμε στο σύστημα υγείας. Δίπλα ακριβώς από το συγκρότημα των σχολείων, βρίσκεται το συγκρότημα των ιατρικών υπηρεσιών. Σε ετούτο το κτήριο έχουν τα ιατρεία τους όλοι οι γιατροί της περιοχής. Οργανωμένα πράματα, όχι μπάτε σκύλοι αλέστε! Με απόδειξη παροχής υπηρεσιών και πλήρη διαφάνεια.

Ακριβώς απέναντι είναι το τοπικό Κέντρο Υγείας. Ναι, τίποτις δεν είναι δωρεάν και για το οτιδήποτε, οφείλεις να πληρώσεις με τον οβολό σου. Εντούτοις, το σύστημα υγείας του Χονγκ Κονγκ θεωρείται ως ένα από τα πιο επιτυχημένα παγκοσμίως. Το Χονγκ Κονγκ καταλαμβάνει την πρώτη θέση αναφορικά με το προσδόκιμο ζωής (ξεπερνά τα 85 χρόνια, έχεις να ιδείς πολλούς παππούδες στο πάρκο), η κατά κεφαλήν δαπάνη όμως μόλις τελευταία ξεπέρασε το 6% του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Το μυστικό; Συστηματικός έλεγχος και καλός σχεδιασμός: κάθε επίσκεψη χρεώνεται (έστω και λίγο, ώστε να αποφεύγεται η κατάχρηση), η συνταγογράφηση ελέγχεται αυστηρά, οι διαγνωστικές εξετάσεις συστήνονται μόνον όταν είναι απόλυτα απαραίτητες και η πρόληψη, ο εμβολιασμός και η ενημέρωση είναι κορυφαίες προτεραιότητες. 

Ακόμα και πριν την πανδημία, όταν έφθανες στο αεροδρόμιο της χώρας, το πρώτο πράμα που κάμαμε ήταν να σε σκανάρουμε με ειδικά μηχανήματα και θερμικές κάμερες για να είμαστε βέβαιοι ότι δεν είχες πυρετό και μας κουβάλησες τίποτις μικρόβια. 

Τελευταία μας στάση είναι η αγορά. Τα εμπορικά καταστήματα βρίσκονται στο συγκρότημα του σταθμού του μετρό. Εκεί θα βρεις και Starbucks και McDonalds και αρκετές άλλες φίρμες. Επίσης, θα βρεις ένα σούπερμάρκετ, μερικές τράπεζες με τα ATMs τους, ζαχαροπλαστείο, μαγαζί για επιδιόρθωση παπουτσιών, ανθοπωλείο και τελοσπάντων όλα όσα χρειάζεσαι. Αλλά εγώ θα σε πάω στο κάτω-κάτω επίπεδο, όπου βρίσκεται η "λαϊκή αγορά". Έχει νομίζω περισσότερο ενδιαφέρον.

Σε μία αρκετά μεγάλη αίθουσα, βρίσκονται αραδιασμένοι οι πάγκοι με τα ζαρζαβατικά, τα φρούτα, τα κρέατα και τα ψάρια. Ανάμεσά τους παρεμβάλλονται μικρά εστιατόρια -όπου μπορείς να γευθείς φρέσκα ψαρικά, ιππόκαμπους τηγανιτούς, καβούρια ψητά και λοιπά καλούδια. Να κεράσω κάτι;

Αν είσαι του κλασικού ελληνικού ρεπερτορίου και ψάχνεις το κολοκύθι και τη ντοματίτσα, την πάτησες. Διότι εδώ έχομεν την τοπική εξωτική χλωρίδα και τα μισά φρούτα και λαχανικά είναι μη αναγνωρίσιμα. Εντούτοις, τη μπανάνα και τον χουρμά σου μια φορά, θα τα ψωνίσεις.

Επειδής είμαστε και μέσα στη θάλασσα, το ψάρι υπάρχει σε μεγάλη αφθονία. Όχι, την κουτσομούρα δεν θα τη συναντήσεις. Αλλά από γαρίδες, σολομούς, τόνους και σαλάχια, διαθέτομεν μεγάλες ποσότητες!

Επειδής θα θέλεις και κάνα κρεατικό να συνοδέψεις την παπάγια σου, ας περάσουμε και από το κρεοπωλείο. Τον κιμά δεν τον πολυτρώμε εδώ, αλλά τα πουλερικά τα τιμούμε δεόντως. Κοτέτσια ολόκληρα! Προειδοποιώ ότι ακολουθεί σπλάτερ φωτογραφία, λάβε τα μέτρα σου -μη μου χλομιάσεις και σε τρέχω στο κέντρο υγείας.

Ναι, το γουρουνάκι το αξιοποιούμε ποικιλοτρόπως. Τρώμε τ'αυτάκια του, τη μυτούλα του, τα ποδαράκια του, την ουρίτσα του -γενικώς το βάζουμε κάτω και του αλλάζουμε τον αδόξαστο! Αν είσαι γουρούνι, δεν σε σηκώνει το μέρος!

Όπως συμβαίνει συνήθως στις λαϊκές αγορές, οι μυρουδιές είναι έντονες, αλλά εν προκειμένω είναι και περίεργες για κάποιον που δεν έχει συνηθίσει τις εδώ γαστρονομικές επιλογές. 

Το διαμέρισμά μας το εντοπίσαμε, το παιδί το αφήσαμε στο σχολείο, το ιατρικό μας τσεκάπ το προγραμματίσαμε, τα ψώνια μας τα κάμαμε, νομίζω πως καλυφθήκαμε και έφτασε η ώρα να αποχαιρετιστούμε.

Δεν θα σε ρωτήσω αν θα ήθελες να μείνεις στο Tung Chung. Δεν ξεύρω αν η βόλτα αυτή σε βοήθησε να αποκτήσεις μία πιο εμπειρική εικόνα της καθημερινότητάς ενός κατοίκου. Που ανεβαίνει κάθε μέρα με το ασανσέρ στον 31ο όροφο και κοιτάζει από το παραθυράκι του τα αντικρυστά κτήρια και το τροπικό δάσος από αψηλά. Που κατεβαίνει για γυμναστική στο πάρκο και ψωνίζει από τη λαϊκή. Που παίρνει το μετρό για να πάει στο κέντρο διασχίζοντας μέσα σε ένα εικοσιπεντάλεπτο, θάλασσες και γέφυρες και σήραγγες και ζούγκλες. 

Θα σου πω απλώς ότι εδώ, ο κόσμος είναι ήσυχος, η ζωή είναι οργανωμένη, οι κανόνες κοινωνικής συμβίωσης είναι αυστηροί και όλα λειτουργούν σαν καλοκουρδισμένο ρολόι τοίχου. Από εκείνα που βγαίνει το πουλάκι και κάμει κού-κου. Που αν τυχόν τ'αποφασίσεις να αγοράσεις ένα τέτοιο ρολόι για να το εγκαταστήσεις στο σπίτι σου, τις πρώτες ημέρες ή εβδομάδες μπορεί να σε φθάσει στην τρέλα. Ύστερα όμως ξαφνικά, το συνηθίζεις. Το συνηθίζεις τόσο πολύ που παύεις να το ακούς και δεν μπορείς να διανοηθείς τη ζωή σου δίχως αυτό.