Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020

Είχα πάει λαϊκή

Μην ξεχάσουμε να πάρουμε κανένα ζαρζαβάτι. Άμα βρούμε και κάνα φρέσκο ψαράκι. Α και μπανάνες. Τα θυμάσαι ή μήπως να τα έγραφες; Πολύ σε ευχαριστώ που προθυμοποιήθηκες νάρθεις να με βοηθήσεις -έχω να ψωνίσω ένα πλήθος πράματα και δύσκολα θα τα κουβαλούσα όλα μόνος μου.

Τώρα βέβαια δικαίως με κοιτάζεις κάπως μπερδεμένος. Διότι μήτε ξεύρεις πού είμαστε, μήτε μπορείς να καταλάβεις από τα συμφραζόμενα του τριγύρω σου. Η αλήθεια είναι πως δύσκολα θα το μαντέψεις αν δεν έχεις εξοικείωση με την Ασία. 

Για να σου λύσω την απορία λοιπόν, βρισκόμαστε στην πρωτεύουσα της Μαλαισίας, την Κουάλα Λουμπούρ.

Για την ακρίβεια, βρισκόμαστε σε μία εντελώς μη τουριστίκη και πανάγνωστη γειτονιά της Κουάλα Λουμπούρ που λέγεται Chow Kit. Και όχι, δεν σε αδικούμε που δεν την έχεις ακουστά -ούτε οι κάτοικοι της Κουάλα Λουμπούρ έχουν ακουστά τα Πατήσια ή το Αιγάλεω, επομένως μην αισθάνεσαι άσχημα.

Πράγματι, θα έλεγε κανείς πως το μέρος είναι ανάμεσα στο παρακμιακό και το καταθλιπτίκο. Το Chow Kit είναι μία αρκετά φτωχή γειτονιά, όπου εκτός από Μαλαισιανούς, διαμένουν και αρκετοί μετανάστες από την Ινδονησία. Σε μικρά διαμερίσματα βρώμικων και παμπάλαιων πολυκατοικιών, όπως σωστά μαντεύεις. 

Η κοινωνική πραγματικότητα εδώ βολοδέρνει ανάμεσα στον δύσκολο βιοπορισμό του μεροκάματου και στο δεν-έχω-στον-ήλιο-μοίρα. Επομένως μην περιμένεις πολυτέλειες, κομψευάμενους ανθρώπους και σικάτα μαγαζιά, ούτε πολλές, πολλές καθαριότητες. Όχι τα ξεκαθαρίζουμε εξαρχής για να μην έχουμε μετά γκρίνιες. 

Στο πιο κεντρικό σημείο της γειτονιάς, έχουμε την αγορά μας. Όπου ερχόμαστε για τα ψώνια της εβδομάδας. Ναι γεια-σου, σαν τη λαϊκή πούχετε εσείς στον από πάνω δρόμο, κοντά στο σπίτι σου. Αλλά στο πιο ασιατικό και εξωτικό. 

Αλλά αρκετά με το χασομέρι, θα μας βρει το μεσημέρι και δεν θα μείνει ψαράκι ούτε για δείγμα. Κάτσε να πάρω μία σακούλα να βάλω καμιά μελιτζάνα. Κολοκύθα τρως;

Υπάρχουν κάποια προϊόντα που αναγνωρίζεις, κάποια που υποψιάζεσαι στο περίπου και αρκετά που δεν έχεις ματαδεί στη ζωή σου. Εντάξει, είμαστε και μισό πλανήτη μακριά -κι αυτά πρώτη φορά σε βλέπουν!

 Οι τιμές είναι εξαιρετικά φθηνές, οπότε αν σου καλαρέσει κάτι και το θέλεις, μην διστάσεις.

Ξεκρέμασε ένα τσαμπί μπανάνες και δώστο στην κυρία να μας το ζυγίσει. Οι τοπικές μπανάνες είναι πολύ μικρές, αλλά πεντανόστιμες. Και επειδής τις έχουμε σε αφθονία, τις τρώμε εξαιρετικά πολύ.

Μήπως να παίρναμε και κάνα καρπουζάκι; Τί εννοείς ότι δεν είναι της εποχής; Δεν ξεύρω αν τόχεις συνειδητοποιήσει, αλλά είμαστε μερικά μόλις χιλιόμετρα από τον Ισημερινό. Εδώ έχουμε την εξής μία εποχή: τροπικό κατακαλόκαιρο. Που σημαίνει ότι η λιακάδα δεν θα σου λείψει καθ'όλη τη διάρκεια του χρόνου, το τριαντάρι και το σαραντάρι είναι η συνήθης θερμοκρασία και το καρπούζι δεν είναι ποτέ οφ-σίζον.

Α, να και η Αμανίνα με την κόρη της την Σουμιθίρα! Είδες πώς μεγάλωσε η μικρή; Σαν πρόπερσι τη θυμάμαι που είχε πρωτοβάλει τη μαντίλα. Ναι, η Μαλαισία είναι μία μουσουλμανική χώρα με αρκετά μεγάλη προσκόλληση στις αρχές του Ισλάμ, αλλά χωρίς τον  φανατισμό κάποιων χωρών του αραβικού κόσμου που οδηγεί σε φαινόμενα εξτρεμισμού.

Μη θαρρείς όμως ότι αυτό σημαίνει πολλές ελευθερίες. Τουναντίον. Κατά πρώτον, δεν συναντάς εύκολα γυναίκα χωρίς μαντίλα. Κι αν συναντήσεις, θάναι μάλλον Κινέζα ή Ινδή ή Ταϊλανδή. Κατά δεύτερον, παρά τις κάποιες προσπάθειες για προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών με νομοθετικές ρυθμίσεις, οι άντρες εξακολουθούν να διατηρούν σημαντικά προνόμια. Όπως το δικαίωμα να έχουν μέχρι τέσσερις συζύγους. Ή το δικαίωμα να αποφασίζουν μονομερώς την έκδοση διαζυγίου. Επίσης οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις προς τις γυναίκες δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, ενώ ο γενετήσιος ακρωτηριασμός (ακόμα κι αν δεχθούμε ότι δεν φθάνει τις ακρότητες που γίνονται σε αφρικανικές κοινωνίες) συνεχίζει να αποτελεί συνήθη πρακτική για το συντριπτικό ποσοστό των γυναικών.

Γιατί τα συζητάμε όλα αυτά; Μα για να καταλάβουμε λίγο καλύτερα. Το γιατί τα πρόσωπα που βλέπεις είναι τόσο αυστηρά και συννεφιασμένα.

Όταν η θρησκεία και η κοινωνία διαμορφώνουν ένα τέτοιο πλαίσιο, οι ρόλοι γίνονται αρτηριοσκληρωτικοί, οι σχέσεις κάθετες και η καθημερινότητα αγέλαστη. 

Πάλι παρασύρθηκα και χασομεράμε. Πού το βάλαμε το χαρτάκι με τα ψώνια; Α ναι, να πάρουμε φρούτα. Καλό το καρπουζάκι, αλλά το βράδυ για τη λιγούρα, καλό είναι νάχουμε στο ψυγείο και καμιά παπάγια, κάνα ντουριάν, τίποτις γκουάβες. Μην με κοιτάς με απορία! Δηλαδή συγνώμη, τί περίμενες να σούχουμε; Βερίκοκα μπεμπέκου και σταφύλι σουλτανίνα;

Λοιπόν, επειδή εύλογα έχεις μπερδευτεί, κράτα ανοιχτή τη σακούλα, να σου διαλέξω μερικά langsat. Είναι κάπως κολλώδης η υφή τους όταν τα τρως, αλλά είναι πολύ γλυκά. Πρόσεχε μην ξεχαστείς και καταπιείς κανέναν σπόρο, γιατί είναι θεόπικροι και θα σου χαλάσουν τη γεύση.

Φαντάζομαι ότι τουλάχιστον είσαι εξοικειωμένος με τα μάνγκο και τις παπάγιες.

Η μεγάλη μας αδυναμία πάντως εδώ (και σχεδόν σε ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Ασίας) είναι το ντουριάν και ετούτη η παραλλαγή του, το cempedak. Με το που το κόβεις, βρωμάει ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο, μετακομίζουν οι γείτονες, τρέχουν οι γάτες να σωθούν, πέφτουν λιπόθυμα τα διερχόμενα πτηνά. Αλλά όταν το βάζεις εντέλει στο στόμα σου, είναι θεσπέσιο και δικαίως θεωρείται ένα από τα καλύτερα φρούτα στον κόσμο. Εμείς εδώ το τρώμε ωμό, αλλά το τηγανίζουμε κιόλας και το κάμουμε σνακ. Αν δεν είναι κανείς μαθημένος, θα πρέπει να ξεπεράσει το αρχικό σοκ της μπόχας για να το δοκιμάσει! 

Λοιπόν, από φρούτα είμαστε κομπλέ και περνάμε στις πρασινάδες. Όπως βλέπεις κι εδώ, έχουμε διαφορετικές ποικιλίες από τα λαχανικά που ξεύρεις. Αλλά με λίγη καλή θέληση, είναι αναγνωρίσιμοι οι καρποί. Ας πούμε ετούτο είναι κάτι ανάμεσα σε κολοκύθι και αγγούρι.

Η τοπική κουζίνα αντικατοπτρίζει την πολυφυλετική σύνθεση του μαλαισιανού πληθυσμού. Και κάρι θα ιδείς πως χρησιμοποιούμε πολύ (το μάθαμε από τους Ινδούς) και ρύζι τρώμε μπόλικο (ας είναι καλά η Ταϊλάνδη που μας προμηθεύει) και νούντλς θα βρεις συχνά στο τραπέζι μας (κινέζικος δάκτυλος!). Αλλά και κάμποσα λαχανικά και μπαχάρια βάζουμε στο πιάτο μας (επιρροή των Αράβων).

Και όπως κάθε τροπική κουζίνα που σέβεται τον εαυτό της, του δίνουμε και καταλαβαίνει σε καυτερά. Για να ιδρώνουμε περισσότερο και να δροσιζόμαστε οι καψεροί.

Αν πάλι δύσκολα ξεφεύγεις από τα γευστικά πλαίσια της πολύ ηπιότερης ελληνικής κουζίνας, θα υποφέρεις με τα τοπικά πιάτα.

Αλλά νομίζω καλύψαμε την κατηγορία λαχανικών και φρούτων. Πάμε για κάνα θαλασσινό;

Η φράση "τί είναι ο κάβουρας, τί είναι το ζουμί του" έρχεται εδώ και κυριολεκτεί. Διότι τον κάνεις μία ωραιότατη σούπα, να γλείφεις τα δάχτυλά σου.

Κι αν τρόμαξες να αναγνωρίσεις τα φρούτα και τα ζαρζαβάτια, πού να μπούμε και στην κατηγορία θαλασσότρατα! Την κουτσομούρα δεν θα την εβρείς στον Ινδικό να κολυμπάει, οπότε θα πρέπει να συμβιβαστείς με την τοπική ψαριά.

Όπως στις περισσότερες χώρες της Άπω Ανατολής, η γαρίδα γνωρίζει εδώ μεγάλη κατανάλωση. Και μπορεί να τη βρει κανείς σε κάθε δυνατή μορφή μαγειρέματος. Τη χρησιμοποιούμε για σάλτσα, την κάμουμε σαλάτα, την τρώμε για σνακ. Επειδής έχει και αυτή την ιδιαίτερη μυρουδιά, πολλοί δρόμοι της Κουάλα Λουμπούρ έχουν ποτίσει γαριδίλα και εκτός από το να την ετρώς, σχεδόν φθάνεις να την αναπνέεις κιόλας.

Εντάξει, αν θέλεις μπορούμε και να μην κάνουμε ψάρι. Είσαι του κρέατος, σε έχω καταλάβει καλά εγώ εσένα! Κοψιδάκι, μπριζολίτσα, μπιφτέκι και κοτοπουλάκι τραβάει ο οργανισμός σου! Φύγαμε για τα κρεοπωλεία.

Το κρέας έχει μπει μάλλον τελευταία στη διατροφή μας εδώ στη Μαλαισία, καθώς τις παλαιότερες δεκαετίες ήταν απλησίαστο και τόχαμε μόνο για πολύ επίσημες περιστάσεις. Τώρα βεβαίως, έχουν αλλάξει τα πράγματα καθώς το βιοτικό επίπεδο έχει ανέβει και αντιστοίχως και η κατανάλωση κρέατος.

Μπορείτε σας παρακαλώ να μου βάλετε τρία τέταρτα μοσχαρίσιο κρέας; Κόψτε το σε μικρά κομμάτια, θα του πετάξουμε μία σάλτσα με κάρι και θα το κάμουμε Gulai. Έχω μία θαυμάσια συνταγή από τη Σουμάτρα (πούναι εδώ απέναντι) που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις.

Λοιπόν, παίρνουμε κι ένα κοτόπουλο και τέλος. Γιατί σε βλέπω να μην μπορείς σε λίγο να κουμαντάρεις το καρότσι από το βάρος.

Όπως όλες οι κρεαταγορές, έτσι κι αυτή μοιάζει να ξεπήδησε από ταινία σπλάτερ. Πρόσεχε λοιπόν που πατάς γιατί τρέχουν από παντού τα αίματα.

Οφείλω εντούτοις να παραδεχτώ πως για ευαίσθητους επισκέπτες, ο δείκτης δυσκολίας εδώ είναι σημαντικά αυξημένος. Αλλά θα πρέπει να το δεχθείς πως σε ετούτη την πλευρά του κόσμου, τρώμε σχεδόν άπαντα τα μέρη ενός ζώου. Δεν φταίω αν ανήκεις εσύ σε άλλο πολιτισμικό κλάστερ. Εσύ τρως φέτα τυρί και βλήτα (που θα προκαλούσαν αμφότερα ομαδικές λιποθυμίες εδώ), αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει από το να σε κάνουμε παρέα. Ο καθείς με τις διατροφικές του συνήθειες.

Ας το ξεπεράσουμε και ας πάμε παρακάτω. Δεν χρειάζεται δα να συστηθούμε και με την κάθε βοϊδοκεφαλή.

Να υποθέσω πως και το ποδαράκι δεν σε δελεάζει γαστρονομικώς. Μη μου φωνάζεις, φεύγουμε! Πάμε για το κοτοπουλάκι που ήθελες και δεν ξαναομιλώ.

Τί εννοείς πως άλλαξες γνώμη; Α πάει, εσύ θα με τρελάνεις. Επειδής δηλαδή είναι λιγάκι πιο αρτιμελές το κοτόπουλο, θα το απορρίψουμε; Ε λοιπόν εδώ, έτσι τα πουλάμε. Με το μπούτι κάγκελο και το νύχι μούντζα.

Βάλτε μου σας παρακαλώ, εκείνο δεξιά που θα βγάλει και μπόλικο ψαχνό.

Αισίως τελειώσαμε! Τις έχεις όλες τις σακούλες; Το καρπούζι; Τα ντουριάν; Ας βιαστούμε να αποφύγουμε το περπάτημα μέσα στο λιοπύρι με τα ψώνια.

Μπορεί πράγματι να διαφέρει η αγορά εδώ στο Chow Kit από τη λαϊκή της γειτονιάς σου. Οι φωνές των εμπόρων νάναι διαφορετικές, οι μυρουδιές και τα χρώματα να σου είναι ξένα, οι άνθρωποι νάναι άλλοι απ'αυτούς που έχεις συνηθίσει.

Μα όσο ο κόσμος είναι αλλιώτικος, τόσο και ίδιος είναι. 

Στον κάματο, στο στέρημα, στο συναπάντημά του. Στην καθημερινή του ανάγκη.

Κι όσο οφείλεις να βλέπεις τις διαφορές, πρέπει ν'αναγνωρίζεις και τις ομοιότητες. Δίχως να ξεφεύγεις μήτε προς τη μία, μήτε προς την άλλη κατεύθυνση. 

Στο ζύγι άλλωστε κρίνονται οι συνετές δοσοληψίες.

-Μαμά, τι'ναι τούτος ο περίεργος άνθρωπος;

-Ξένος είναι παιδί μου, μην δίνεις σημασία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου