Τουρκοαιγυπτιακό ρουά ματ

Μου αρέσει πολύ το σκάκι, παρότι παίζω πλέον σπάνια (μόνο στον υπολογιστή) και έχω πολλά χρόνια να μελετήσω. Εξ αφορμής αυτού, ξεκίνησα να παρακολουθώ το "Queen's Gambit" με τις αγαθότερες των προθέσεων, ήδη από την πρώτη κιόλας μέρα προβολής του στο Netflix. Η θέμα κατάφερε να μου κεντρίσει το ενδιαφέρον, αν και η εξέλιξη ήταν κάπως προβλέψιμη. Στο τεχνικό σκέλος, όλα άρτια: η σκηνοθεσία, τα κοστούμια, οι φωτισμοί, ο τρόπος που κινείται η κάμερα και καδράρονται οι εικόνες -αν και αυτά που άλλοτε μας εντυπωσίαζαν, τείνουν πλέον να γίνουν ο κανόνας στις σύγχρονες παραγωγές. Και υποκριτικά όμως, οι ηθοποιοί ανταποκρίνονται με το παραπάνω στις απαιτήσεις. Τα μεγάλα εκφραστικά μάτια της Anya Taylor-Joy, καταφέρνουν να σε μαγνητίσουν -ιδίως στις σκηνές που καρφώνει με το βλέμμα της τον αντίπαλο κατά τη διάρκεια μιας παρτίδας. Από το δευτεροτρίτο επεισόδιο όμως, άρχισα να χάνω βαθμιαία το ενδιαφέρον μου για την πλοκή και συνέχισα απλώς για να μην το αφήσω στη μέση. Σαν να μην είχε τι να πει, σαν να μην ήξεραν οι χαρακτήρες προς ποια κατεύθυνση να σπρώξουν την ιστορία, σαν να φλυαρούσαν οι εικόνες για να παραγεμίσουν τα επεισόδια. Καλό, αλλά όχι τίποτα σπουδαίο.

Είναι η πρώτη αιγυπτιακή παραγωγή του Netflix και αποφάσισα να το δω από περιέργεια και μόνο. Ε λοιπόν εντυπωσιάστηκα. Πρώτον, από τη σκηνοθεσία. Ακόμα και με τις αδυναμίες στα εφέ (πρόκειται για θρίλερ), το "Paranormal" ξεπερνά την πιο τρελή μας τηλεοπτική φαντασία στην Ελλάδα -ούτε μία σκηνή τέτοιων προδιαγραφών δεν μπορούμε να γυρίσουμε, πόσο μάλλον ολόκληρο σήριαλ. Οι δε ηθοποιοί εξαιρετικοί με τον πρωταγωνιστή να φτιάχνει από το πρώτο τέταρτο, χαρακτήρα με βάθος και ποιότητες. Προφανώς και είμαι πιο επιεικής από ό,τι θα ήμουν αν έκρινα μία αντίστοιχη αμερικάνικη σειρά, αλλά και πάλι θεωρώ ότι αξίζει κάποιος να δει το "Paranormal", ακόμα και για την ευκαιρία που του δίδει να εκτεθεί σε διαφορετικές πολιτισμικές αναφορές και αφηγηματικές φόρμες. 

Αν με ρώταγε κανείς ποιο είναι το καλύτερο σήριαλ που είδα φέτος στο Netflix, θα έλεγα μάλλον το "Ethos" (Bir Baskadir). Είναι τούρκικο, αποτελείται από οκτώ επεισόδια, το θέμα του είναι απλό (ανθρώπινες ιστορίες που κάπως συνδέονται), δεν διαφημίστηκε ιδιαίτερα, ούτε προορίζεται για μαζικά κοινά. Εντούτοις είναι από τα πιο ειλικρινή και ουσιαστικά πράγματα που έχω δει τελευταία. Καταφέρνει να μιλήσει -με αξιοθαύμαστο θάρρος- για τις αντιφασεις και τις συγκρούσεις της τουρκικής κοινωνίας, για την εσωτερική πάλη και τα αδιέξοδα της καθημερινότητας, για τις εντάσεις και τα πάθη των σχέσεων, για τη σημασία της μόρφωσης, της θρησκείας και της κοινωνικής ταυτότητας. Πρόκειται για μία άσκηση τουρκικού νεορεαλισμού που θα ζήλευαν πολλοί οσκαρικοί σκηνοθέτες. Όποιος έχει ζήσει την Τουρκία, θα τη συναντήσει μπροστά του σε αυτό το σήριαλ: στις παντόφλες, στα χαλιά, στα τσάγια, στα λουλούδια, στα κεντήματα, στα τραγούδια, στη γλώσσα του σώματος. Μα θα αναγνωρίσει και εκείνες τις ομοιότητες με εμάς -στις σχέσεις που αναπτύσσουμε κι εμείς με τους οικείους μας (και κυρίως τους γονείς μας), στον τρόπο που γινόμαστε κι εμείς χειριστικοί με τους άλλους, στην άρνηση να αναγνωρίσουμε και να διαχειριστούμε τις θλίψεις μας, στις κοινωνικές μας καθηλώσεις που δύσκολα θα παραδεχτούμε στον εαυτό μας. Ναι, αυτή η Τουρκία, μας αφορά κι εμάς πολύ. Όχι μόνο γιατί είναι δίπλα μας και μιλάμε συνέχεια γι'αυτήν χωρίς να την ξέρουμε. Αλλά γιατί φέρουμε κομμάτια της ίδιας -ή έστω παρόμοιας- ιδιοσυγκρασίας. Το προτείνω ανεπιφύλακτα.