Geilo

Υπάρχουν πρωινά που ανοίγεις τα μάτια, κατεβάζεις τα πόδια από το κρεβάτι και δυσκολεύεσαι να σκωθείς. Νιώθεις σαν να'σαι φορτωμένος με το βάρος του κόσμου ολάκερου -με προβλήματα και έγνοιες και εντάσεις και αδυναμίες. Και με αυτή την ατελείωτη λίστα με όσα σου'χουν αναθέσει ή έχεις αναθέσει εσύ στον εαυτό σου! Να κουβαλήσεις πρέπει και σήμερα τον βράχο μέχρις εκεί επάνω στην κορφή, καψερέ!

Κι ύστερα ένα πρωί, ανοίγεις τα μάτια και βρίσκεσαι εδώ. Σε ένα μέρος που λέγεται Geilo. 

Κοιτάζεις τριγύρω σου και σου παίρνει κάποιαν ώρα για να βεβαιωθείς ότι είσαι και πάλι εσύ.Έξω από την πόρτα σου απλώνεται μία καταπράσινη πλαγιά. Και σε καλημερίζει ένα σύννεφο από βαμβάκι που στοργικά καλύπτει τη λίμνη κάτωθέ σου. 

Φοράς το μπουφάν σου και βγαίνεις βιαστικά να εξερευνήσεις τα τριγύρω, πριν ηχήσει κάποιο ξυπνητήρι και χαθεί το όνειρο.

Το Geilo βρίσκεται στα μέσα της διαδρομής μεταξύ του Όσλο και του Μπέργκεν -υπό μίαν έννοια, στην καρδιά της Νορβηγίας. Προς τη μία πλευρά του υψώνονται βουνά και σχηματίζονται απόκρυμνες χαράδρες με φιόρδ και προς την άλλη, απλώνονται καταπράσινες κοιλάδες με όμορφες λίμνες. Είναι ένας τόπος ενδιάμεσος. Ούτε καθαρά βόρειος, ούτε αληθινά νότιος.

Σε λίγες ημέρες τα όσα βλέπεις θάναι καλυμμένα από χιόνι. Με ένα λευκό που απορροφά τα χρώματα και τους ήχους. 

Ήδη η μέρα έχει γίνει μία συνοπτική παρένθεση. Τους επόμενους μήνες, το φως θα έρχεται λίγο πριν το μεσημέρι και θα φεύγει βιαστικά πριν τολμήσεις να το καλοσυνηθίσεις. 

Περπατάς μόνος. Κι αντιλαμβάνεσαι τι σημαίνει να ζεις με τον εαυτό σου: να καταβυθίζεσαι στις σκέψεις σου, να απολαμβάνεις τις σιωπές σου, να καθαρίζεις τις αισθήσεις σου. Είναι μια άσκηση που μοιάζει αδιανόητη στην εργώδη καθημερινότητά σου. Στη δαπανηρή προσπάθειά σου.

Στο διάβα σου συναντάς ελάχιστους ανθρώπους. Οι κάτοικοι του Geilo δεν μιλούν πολύ. Θα σου χαμογελάσουν ήσυχα, χωρίς περιττές ερωτήσεις. Θα σου πουν μόνο ό,τι χρειάζεται. Μπορείς να το εκλάβεις ως ψυχρότητα, μπορείς να το θεωρήσεις σεβασμό. Εδώ μαθαίνεις πως τα λόγια δεν πρέπει να σπαταλιούνται. Σαν τις ακτίνες του ήλιου, σαν τη θέρμη της φωτιάς στο τζάκι. Θέλουν οικονομία τέτοιες πολυτέλειες.

Η ρουτίνα της ημέρας σου στο μέρος αυτό, είναι απλή. Ο χρόνος κυλάει διαφορετικά, το φως εκτιμάται αλλιώτικα. Οι δουλειές ολοκληρώνονται με συστηματικότητα, οι ρυθμοί είναι ήρεμοι, οι μετακινήσεις γίνονται αργά: άλλωστε οι δρόμοι δεν επιτρέπουν μεγάλες ταχύτητες και η ζωή δεν σου επιβάλει περιττές βιασύνες. 

Περνάς μία βόλτα από τον κεντρικό εμπορικό δρόμο για να αγοράσεις τα απαραίτητα. Τα καταστήματα είναι λίγα, αλλά φροντισμένα: τα περισσότερα διαθέτουν ξύλινη πρόσοψη και πωλούν καλόγουστα πράγματα: μάλλινα ρούχα και γάντια, ξύλινα διακοσμητικά, κεριά, τοπικά τυριά. Παίρνεις ένα ζεστό καφέ και ένα μοσχοβολιστό ρολό κανέλας.

Κι ύστερα κατηφορίζεις πως τη λίμνη Ustedalsfjorden. 

Δοκιμάζεις διακριτικά τα βήματά σου πάνω στις πέτρες, το γρασίδι και τα υγρά, πεσμένα φύλλα.

Στα νερά της καθρεφτίζεται το απέναντι τοπίο, δημιουργώντας φαντασμαγορικές συμμετρίες του επάνω και του κάτω κόσμου. 

Κοιτάζοντάς τους, επιβεβαιώνεις ότι μπορεί να ισχύει ταυτόχρονα κάτι και το αντίθετό του.

Στον αέρα αιωρείται μια αίσθηση αναμονής: το χιόνι δεν έχει έρθει ακόμη, αλλά το αισθάνεσαι. Κρύβεται μέσα στη γη, σχηματίζεται μέσα στα σύννεφα. Οι Νορβηγοί το ονομάζουν ventetid, «ο χρόνος της αναμονής». Μια περίοδος όπου όλα μοιάζουν έτοιμα, αλλά τίποτα δεν ξεκινά.

Ξέρεις πάρχουν ζωές ολάκερες που χαρακτηρίζονται από ένα ventetid. Μία ατέρμονη αναμονή για κάτι στο οποίο ελπίζεις ή φοβάσαι, προσβλέπεις ή αποστρέφεσαι. Και καταλήγεις να ζεις γι'αυτό, αντί να ζεις για σένα. 

Λίγο πιο πέρα, ένα μονοπάτι οδηγεί στην Kulturkyrkje, την εκκλησία του χωριού. Πρόκειται για μία σύγχρονη, λιτή κατασκευή, με έντονα στοιχεία από την παλιά νορβηγική αρχιτεκτονική των stavkirkers, των ξύλινων εκκλησιών της μεσαιωνικής Νορβηγίας. Η λέξη stave σημαίνει κατακόρυφος ξύλινος στύλος (σαν “κολόνα”). Από αυτούς τους στύλους παίρνουν το όνομά τους οι stavkirkers, καθώς ολόκληρη η δομή τους στηρίζεται σε ένα ξύλινο “σκελετό” από κατακόρυφες δοκούς.

Όταν ο χριστιανισμός άρχισε να εδραιώνεται στη Σκανδιναβία γύρω στον 11ο–12ο αιώνα, οι Νορβηγοί οικοδόμοι χρησιμοποίησαν τις τεχνικές της παγανιστικής ξυλοτεχνίας για να φτιάξουν τις πρώτες εκκλησίες. Εξού και οι κορφές τους θυμίζουν πλώρες πλοίων των Βίκινγκς. 

Παρότι εδώ λίγο παραπάνω, βρίσκεται ένα χιονοδρομικό κέντρο και κάμποσοι επισκέπτες έρχονται για την ανάπαυλά τους, μην ψάχνεις για διασκεδάσεις και νταβαντούρια, γιατί οικτρά θα διαψευσθείς. Δεν τα χρειάζεσαι, αλήθεια. Δεν έχεις να αποδείξεις τίποτα. Ως και να απαλλαγείς μπορείς από τα συνήθη παίγνια των κοινωνικών συγκρίσεων και από τα άγχη των επιδιώξεών σου. Η μόνη επιδίωξη που βγάζει νόημα εδώ είναι να έχεις θέρμανση, να μη σε προδώσει η γεννήτρια στο κρύο, να βγει ο χειμώνας χωρίς προβλήματα. Μια λιτή, σχεδόν πρωτόγονη ικανοποίηση, που τοποθετεί τα πράγματα στις απλές τους διαστάσεις.

Κάθε μέρα εδώ είναι ένα μάθημα πάνω στην έννοια της επάρκειας. Μιας ζωής που δεν χρειάζεται να είναι διαρκώς γεμάτη με δραστηριότητες και επιδιώξεις και αποφάσεις και πηγαινέλα. 

Μιας ζωής που εκτιμά τον ήχο του νερού που τρέχει κάτω από τον πάγο, το βλέμμα του γείτονα που σου χαμογελάει μία συνοπτική καλημέρα, το φως στο παράθυρο που σου επισημαίνει την ύπαρξή σου.

Η μεγαλύτερη επιτυχία εδώ είναι να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου. Αν και αυτή παραμένει επιτυχία ανεξαρτήτως του τόπου και της συνθήκης σου.

Πέρασε η ώρα, πάγωσε η ανάσα. Το αεράκι του Βορρά συναντά κάθε πόρο σου, μα δεν σε απασχολεί το κρύο. Νιώθεις να'χουν αλαφρύνει τα βάρυτα του κόσμου και τα μέσα σου. Δεν θέλεις να νυχτώσει το όνειρο, δεν θέλεις να επιστρέψεις στο κρεβάτι. Φοβάσαι. Ότι αν τυχόν κλείσεις τα μάτια και σε πάρει ο ύπνος, θα ξυπνήσεις και πάλι πίσω. Και θα χρειαστεί να κουβαλήσεις ξανά τον βράχο μέχρις εκεί επάνω στην κορφή. Καψερέ.