Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2020

Η Παναγιά στα σύνορα


Σκαρφάλωσα με τ'αυτοκίνητο τις πλαγιές του Γράμμου και του Σμώλικα, πέρασα την Κόνιτσα και το Καλπάκι κι έφθασα στο σημείο που συναντώνται ο Αώος με το Σαραντάπορο. 


Σταμάτησα για λίγο δίπλα σε ένα αφημένο φυλάκιο και απήλαυσα τη ροή του ποταμού. Η θερμοκρασία έχει κατέβει αρκετά και ο ουρανός στάζει φθινόπωρο. Κάθε τέτοια εποχή, την προσδοκώ τη μυρουδιά της βρεμένης γης κι εκείνη τη δροσιά που κατασβήνει τα πυρώματα του καλοκαιριού.


Τετρακόσια μέτρα από τα αλβανικά σύνορα, εκεί που τελειώνει -γεωγραφικώς τουλάχιστον- η Ελλάδα, ανταμώθηκα με την Παναγιά.


Πριν 1300 χρόνια, ο Κωνσταντίνος ο Δ' ο Πωγωνάτος ίδρυσε εδώ μία μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Κι επειδή έβαλε να τη σκεπάσουν με μεγάλες μολυβένιες πλάκες, την είπαμε Μολυβδοσκέπαστη.


Η μονή μοιάζει με μικρή πέτρινη καστροπολιτεία. Υψηλά τείχη αγκαλιάζουν τις εσωτερικές αυλές της, ενώ τριγύρω κελαρίζουν τα νερά και οργιάζει η φύση στις πλαγιές του όρους Μερόπη. Παρά το όνομά της, μολύβι δεν θα βρεις απάνου της, καθώς το έλιωσαν επί τουρκοκρατίας και το κάμανε βόλια.


Ένας ευγενέστατος νεαρός μοναχός, με καλωσόρισε και πιάσαμε την κουβέντα. Μου 'πε ότι το μοναστήρι δέχθηκε κατά την υπερχιλιετή ζωή του, πολλές επιθέσεις και καταστροφές. Η πιο πρόσφατη εξ αυτών ήταν από τους Γερμανούς, οι οποίοι έβαλαν φωτιά και κατέκαψαν τα κελιά των μοναχών.


Σήμερα ζουν εδώ, δυοτρεις καλογέροι και άλλοι τόσοι δόκιμοι. Αρκετοί, αν αναλογιστείς πως για καμπόσα χρόνια ήταν εγκαταλειμμένη η μονή.


"Μπορεί και να'ναι το παλαιότερο μοναστήρι επί ελληνικού εδάφους", είπε κάπως περήφανα ο μοναχός. Και μου 'δειξε τις σκαλωσιές και τις εργασίες αποκατάστασης των υπέροχων, αλλά ξεθωριασμένων από την πολυκαιρία, εικόνων στους τοίχους. Με κέρασε και ωραιότατο λουκουμάκι. Πριν τον αποχαιρετήσω, τον ερώτησα "Και πόσο απέχει απ'εδώ η Αλβανία;". Με κοίταξε κάπως πειραγμένος και μου απήντησε "Η Βόρεια Ήπειρος είναι μόλις 400 μέτρα πέρα στην πλαγιά".


Φεύγοντας εντυπωσιασμένος από ετούτο το θαυμάσιο μέρος, αναλογίστηκα πόσο δύσκολη είναι συνήθως η ιστορία εκεί που σκίζονται οι τόποι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου