Certosa

Ο περίπατος σε ετούτο το νεκροταφείο είναι μια αισθητική εμπειρία. Οι σμιλεμένες μορφές, οι στοές και τα περιστύλια, τα νεοκλασικά μαυσωλεία. Αλλά και η μακρά ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων -καθώς το μέρος αυτό, εδώ στη Μπολόνια λίγο πιο έξω από το ιστορικό κέντρο, υπήρξε νεκρόπολη από την εποχή των Ετρούσκων- σου δημιουργεί την αίσθηση πως βαδίζεις στο άχρονο σύνορο μεταξύ ζωντανών και νεκρών. 

Ακόμα κι αν αποστρέφεσαι επισκέψεις σε κοιμητήρια, η Certosa δεν μπορεί παρά να σε συγκινήσει με τις συναισθηματικές της ποιότητες και την μουσειακή καλαισθησία της. Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός πως κατά τη μεγάλη τους περιήγηση, λόγιοι και αριστοκράτες του 18ου και 19ου αιώνα δεν παρέλειπαν να περάσουν από εδώ για να θαυμάσουν και να αναστοχαστούν: ο Βύρωνας, ο Ντίκενς, ο Στεντάλ. Αναρωτιέμαι σε ποια σημεία να στάθηκαν και ποιες σκέψεις να συνόδευαν τους δικούς τους περιπάτους. Τι στίχους εμπνεύστηκαν, με ποιες σκιές τους αναμετρήθηκαν.

Πάντοτε έβρισκα πολύ ενδιαφέροντα τα νεκροταφεία. Δεν είναι απλώς η υπενθύμιση της θνητότητας. Είναι η νοσταλγία της ανάμνησης, η γλυκύτητα της ματαιότητας, η εξημέρωση του πένθους. Και όχι, πάει καιρός που δεν με τρομάζουν πια. Ούτε η σκέψη τους ως ύστατο σημείο κατάληξης, ούτε η σιωπή τους ως τεκμήριο της αναπόδραστης συντέλειας. Τρομάζω πολύ περισσότερο με τις ζωές που μοιάζουν με νεκροταφεία. Εκείνων που είναι καταθαμένοι πριν ταφούν. Που ανεμοσκορπίζονται πριν γίνουν στάχτη. Που συσκοτίζονται πριν σβήσουν.