Walk like an Egyptian

Μπορεί το καλοκαίρι να μην βρίσκεις σημείο ν'απλώσεις την πετσέτα σου και να σε πνίγει η πολυκοσμία, αλλά τον υπόλοιπο χρόνο, η παραλία του Μαραθώνα αποτελεί ιδανικό μέρος για ευχάριστους και ήσυχους περιπάτους με τη συντροφιά σου ή με τις σκέψεις σου. Ετούτο λοιπόν το τοπίο που σήμερα γαληνεύει την ψυχή σου, εξετίμησε πριν κάμποσους αιώνες και ο Ηρώδης ο Αττικός. Εξού και ήρθε κι έσιαξε εδώ την έπαυλή του. Σε οικόπεδο προνομιούχο, με θέα στη θάλασσα, όπου έστηνε τη σεζ λόνγκ του και την άραζε παρέα με το στεφάνι του, τη Ρηγίλλη (που παρότι του χάρισε τα καλύτερα χρόνια της ζωής της, είχε πολύ κακό τέλος καθώς πήγε από κλωτσιά η δύσμοιρη).

Ακριβώς πίσω από την παραλία βρίσκεται ένας ανέλπιστος αρχαιολογικός χώρος. Πρόκειται για ένα ιερό που ίδρυσε ο Ηρώδης Αττικός, γύρω στο 160 μ.Χ. και το οποίο βρισκόταν μέσα στα όρια του κτήματος που κατείχε στην περιοχή. Μάλιστα, το σημείο αυτό αποτελούσε τότες μία μικρή νησίδα που επικοινωνούσε με τη στεριά με διώρυγα. Το έλος που σχηματιζόταν εδώ σε συνδυασμό με τις καλαμιές και την ψιλή άμμο, φαίνεται πως θύμιζε αρκετά το δέλτα του Νείλου. Αν προσθέσεις καναδυό κροκοδείλους και μια ξεγυρισμένη δυσεντερία, νομίζεις πως είσαι στην Αίγυπτο. 

Όσο απίστευτο κι αν σου φαίνεται όμως, βρίσκεσαι στον Μαραθώνα, δυο βήματα από τη Νέα Μάκρη και την παραλία του Σχοινιά. Και συγκεκριμένα, στο Ιερό των Αιγυπτίων Θεών. Ναι, θα σου τις λύσω τις απορίες, καθόλου μην ανησυχείς.

Ας ξεκινήσουμε με τη βασική περιγραφή. Το Ιερό είχε σταυροειδή διάταξη με εισόδους στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και γκραντιόζα πρόπυλα που μιμούνταν τη μορφή αιγυπτιακών πυλώνων. Σε κάθε πρόπυλο υπήρχε ζευγάρι αγαλμάτων σε υπερφυσικό μέγεθος. Το ένα ήταν γυναικείο και απεικόνιζε την Ίσιδα σε διάφορες μορφές και ιδιότητες: η Ίσιδα κρατώντας στάχυα ωσάν Δήμητρα, η Ίσιδα κρατώντας τριαντάφυλλα ωσάν Αφροδίτη και πάει λέγοντας. Το κοινό της Ίσιδας με τη Μπάρμπι είναι η μεγάλη γκαρνταρόμπα.

Τα ανδρικά αγάλματα έφεραν τη χαρακτηριστική αμφίεση και αισθητική των Φαραώ και τα σύμβολα της Άνω και Κάτω Αιγύπτου. Σήμερις όλα τα αγάλματα βρίσκονται ευτυχώς προστατευμένα στο υπέροχο Αρχαιολογικό Μουσείο του Μαραθώνα, επομένως αυτά που βλέπεις εδώ είναι αντίγραφα που δημιουργήθηκαν από εκμαγεία.

Το Ιερό φαίνεται πως ήταν αφιερωμένο στο Σάραπι, που ήταν εξελληνισμένη μορφή του θεού Όσιρι, ενώ παρεμπιπτόντως τιμούσαμε εδώ και την σύντροφο του Όσιρι, την Ίσιδα, αλλά και τον γιο τους τον Ώρο. Τώρα εσύ βέβαια, θα έρθεις να αναρωτηθείς από που κι ως που, λατρεύαμε στην Αττική τέτοιες εξωτικές θεότητες. Η απάντηση είναι πως από τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., η λατρεία των αιγυπτιακών θεοτήτων είχε αρχίσει να διαδίδεται αρκετά στην Ελλάδα και αν ήσουν βαθύπλουτος όπως ο Ηρώδης Αττικός, ήταν τελοσπάντων βέρι τρέντι να σιάξεις στην έπαυλή σου κι ένα ιερό πιο οριεντάλ. Πώς τώρα είναι της μοδός ο Βουδισμός, η Καμπάλα και ψάχνεις τα τσάκρα σου; Ένα τέτοιο πράμα.

Δυστυχώς ο χώρος αυτός και παρά την αρχική του διαμόρφωση με κοινοτικά κονδύλια, έχει στο πρόσφατο παρελθόν αφεθεί σε ανεπίτρεπτα χάλια, με τη βλάστηση να καλύπτει τα πάντα, τα λιμνάζοντα νερά από παρακείμενο βάλτο να εισβάλουν στις χαραγμένες διαδρομές και τη διάβρωση να απειλεί την ευάλωτη τοιχοποιία του οικοδομήματος. Σήμερις, εκτός από τους περίοικους και μερικούς υποψιασμένους επισκέπτες, δύσκολα βλέπεις εδώ άνθρωπο, παρά την άμεση γειτνίαση του χώρου με την παραλία και την εύκολη πρόσβασή του. Και είναι άδικο και κρίμα -διότι η ευρύτερη περιοχή διαθέτει απίθανους θησαυρούς και θα μπορούσε να αποτελεί κορυφαίο τουριστικό προορισμό, εάν και εφόσον. Άσε που δηλαδής αν ήμουν εγώ υπεύθυνος για το χώρο, θα φοβόμουν να τον αφήσω έτσι αφρόντιστο μην πέσει καμιά κατάρα των Φαραώ επάνω μου -τόσα σίκουελς με τη Μούμια έχω δει, έμαθα να φυλάγομαι.

Αλλά δεν σε έφερα εδώ για να γκρινιάξουμε πάλι. Αλλά για να θαυμάσουμε. Το μαγευτικό τοπίο, την ησυχία και το παράξενο αυτό Ιερό. Που έρχεται μετά από δύο χιλιάδες χρόνια, να σου κλείσει το μάτι και να σου ψιθυρίσει πως όλα με έναν τρόπο συνδέονται. Οι λατρευτικές πρακτικές, τα τοπία, οι αναφορές, ακόμα και οι θεοί άλλων πατρίδων. Νομίζω πως αν πράγματι νοιάζεσαι να καλλιεργήσεις τη σκέψη και την κατανόησή σου για τον κόσμο, αυτές τις συνάφειες οφείλεις ν'αναζητήσεις. Κι αν καταφέρεις να τις αποκρυπτογραφήσεις, μπορεί στον ίδιο περίπατο να φθάσεις από τον Μαραθώνα μέχρι τον Νείλο. Κι αν αφεθείς μάλιστα, μπορεί να αρχίσεις να περπατάς ωσάν Αιγύπτιος.